تاثیرات رنگها از نظر روانشناسی
با وجودی که اثر رنگها تا حدودی ذهنی است و در مورد اشخاص مختلف فرق میکند امّا برخی از تاثیرات رنگها دارای معنی یگانهای در سراسر جهان هستند. رنگهایی که در طیف رنگها در ناحیه قرمز قرار دارند به عنوان رنگهای گرم شناخته میشوند که این دامنهاش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است.
رنگهایی که در ناحیه آبی طیف قرار دارند، رنگهای سرد نامیده میشوند و شامل آبی، ارغوانی و سبز هستند. این رنگها معمولاً آرامش بخشند امّا گاهی نیز ممکن است احساس غمگینی و بیتفاوتی را به ذهن آورند.
روانشناسی رنگهاها به عنوان روش درمان
در برخی از فرهنگهای قدیمی، از جمله مصریها و چینیها، از رنگها برای درمان استفاده میشده است. این کار که گاهی به آن نور درمانی یا رنگ شناسی نیز گفته میشود هنوز هم به عنوان روش درمان جایگزین مورد استفاده قرار میگیرد.
در این روش:
•از رنگ قرمز برای تحریک بدن و ذهن و افزایش تمرکز استفاده میشود.
•از رنگ زرد برای تحریک اعصاب استفاده میشود.
•از رنگ نارنجی برای بالا بردن سطح انرژی استفاده میشود.
•از رنگ آبی برای کاهش درد و تسکین بیمار استفاده میشود.
•از رنگ نیلی برای تسکین ناراحتیهای پوستی استفاده میشود.
اغلب روانشناسان به رنگ درمانی به دیده شک و تردید مینگرند و میگویند که درباره تاثیرات احتمالی رنگها اغراق شده و رنگها در فرهنگهای مختلف، معانی متفاوتی دارند. پژوهشها نشان دادهاند که در بسیاری از موارد، تاثیرات رنگها در تغییر حالت افراد، تاثیراتی زودگذر و موقتی بوده است. برای مثال، قراردادن افراد در اتاق آبی ممکن است در ابتدا احساس آرامش در آنها به وجود آورد امّا این اثر پس از آن که آنها آرامششان را بازیافتند، به تدریج کاهش خواهد یافت.
روانشناسی رنگهاهای مختلف
1- روانشناسی رنگ سیاه
•سیاه تمام نورها در طیف رنگها را جذب میکند.
•سیاه معمولاً به عنوان نماد ترس یا شیطان مورد استفاده قرار میگیرد امّا به عنوان نشانگر قدرت نیز شناخته میشود. از رنگ سیاه برای نشان دادن شخصیتهای خطرناک مثل دراکولا و یا جادوگران استفاده میشود.
•رنگ سیاه در بسیاری از فرهنگها برای مراسم سوگواری مورد استفاده قرار میگیرد. این رنگ همچنین نشانگر غمگینی، جذابیت جنسی و رسمی بودن است.
•در مصر قدیم، رنگ سیاه نشانگر زندگی و تولّد دوباره بود.
•رنگ سیاه معمولاً به دلیل لاغر نشان دادن در نمایشهای مد مورد استفاده قرار میگیرد.
2- روانشناسی رنگ سفید
•رنگ سفید، نماد معصومیت و پاکی است.
•رنگ سفید میتواند در انسان احساس فضای بیشتر به وجود آورد.
•رنگ سفید معمولاً نشانگر سرما، پاکیزگی و آرامش است. اتاقی که کاملاً به رنگ سفید نقاشی شده باشد ممکن است جادار و بزرگ به نظر آید امَا خالی و سرد است. بیمارستانها و کادر پزشکی از رنگ سفید برای ایجاد حس پاکیزگی استفاده میکنند.
3- روانشناسی رنگ قرمز
•رنگ قرمز، رنگ گرمی است که برانگیزاننده هیجانات قوی است.
•رنگ قرمز، نشانگر عشق، حرارت و صمیمیت است.
•رنگ قرمز، به وجود آورنده احساس شور و هیجان است.
•رنگ قرمز، تحریک کننده احساس خشم و عصبانیت است.
4- روانشناسی رنگ آبی
•آبی، رنگ مورد علاقه بسیاری از مردم و محبوبترین رنگ در بین مردان است.
•رنگ آبی، احساس آرامش را به ذهن میآورد و معمولاً نشانگر صلح، امنیت و نظم است.
•رنگ آبی، میتواند احساس غم، درونگرایی یا گوشهگیری را در بعضی افراد به وجود آورد.
•رنگ آبی معمولاً برای دکور دفاتر مورد استفاده قرار میگیرد زیرا تحقیقات نشان داده است که افراد در اتاقهای آبی کارآیی بیشتری دارند.
•رنگ آبی با وجودی که از محبوبترین رنگهاست امّا یکی از رنگهایی است که کمترین اشتها را بر میانگیزد. در برخی از برنامههای کاهش وزن توصیه میشود که غذای خود را در بشقابهای آبی بکشید. رنگ آبی به ندرت به صورت طبیعی درخوراکیها وجود دارد. همچنین رنگ آبی غذا معمولاً به عنوان نشانه فاسد بودن و یا سمّی بودن آن در نظر گرفته میشود.
•رنگ آبی میتواند باعث کاهش ضربان قلب و حرارت بدن گردد.
5- روانشناسی رنگ سبز
•رنگ سبز، رنگ سردی است که نماد طبیعت است.
•رنگ سبز، نشانگر آرامش، خوشبختی، سلامتی و حسادت است.
•پژوهشگران دریافتهاند که رنگ سبز میتواند باعث افزایش قابلیت خواندن گردد. برخی از دانشآموزان و دانشجویان با قراردادن یک برگه شفاف سبز رنگ بر روی صفحه کتاب، میتوانند مطالب را با سرعت بیشتری از حدّ معمول بخوانند و درک کنند.
•رنگ سبز، از دیر باز نماد باروری بوده و در قرن پانزدهم برای لباس عروسی به کار میرفته است.
•از رنگ سبز در دکوراسیون به دلیل اثر آرام بخشی آن استفاده میشود.
•رنگ سبز باعث کاهش استرس میشود. کسانی که در فضای کاری سبز رنگ کار میکنند، کمتر دچار دردهای دستگاه گوارش میشوند.
6- روانشناسی رنگ زرد
•رنگ زرد، رنگی گرم وشاد است.
•رنگ زرد به دلیل مقدار زیاد نوری که منعکس میکند، بیشتر از بقیه رنگها چشم را خسته میکند. استفاده از رنگ زرد برای پس زمینه کاغذ یا نمایشگر کامپیوتر میتواند باعث چشم درد یا در حالتهای خاص از دست دادن بینایی گردد.
•رنگ زرد میتواند احساس رنجیدگی و خشم را به وجود آورد. با وجودی که رنگ زرد به عنوان یک رنگ شاد شناخته میشود اما بیشتر مردم در اتاقهای زرد رنگ، هیجانشان را از دست میدهند و بچه ها نیز در اتاقهای زرد رنگ بیشتر گریه میکنند.
•رنگ زرد باعث افزایش سوخت و ساز بدن انسان میگردد.
•چون رنگ زرد، از بقیه رنگها زودتر دیده میشود، بیشتر از بقیه برای جلب توجه مورد استفاده قرار میگیرد.
7- روانشناسی رنگ ارغوانی
•رنگ ارغوانی نماد وفاداری و ثروت است.
•رنگ ارغوانی نشانگر عقل و معنویت است.
•رنگ ارغوانی خیلی کم در طبیعت وجود دارد و به همین دلیل ممکن است به عنوان نشانه مصنوعی یا غیر عادی بودن در نظر گرفته شود.
8- روانشناسی رنگ قهوهای
•رنگ قهوهای، رنگی طبیعی است که برانگیزاننده حس قدرت و اطمینانپذیری است.
•رنگ قهوهای همچنین میتواند حس غم و انزوا را به وجود آورد.
•رنگ قهوهای، حس گرما ، محبت، آسایش و امنیت را به ذهن میآورد.
•رنگ قهوهای معمولاً بیانگر طبیعی بودن، زمینی بودن و متفاوت بودن است اما گاهی میتواند نشانگر پیچییدگی نیز باشد.
9- روانشناسی رنگ نارنجی
•رنگ نارنجی، ترکیب زرد و قرمز است و به عنوان یک رنگ انرژیزا در نظر گرفته میشود.
•رنگ نارنجی، احساس هیجان، گرما و شور و شوق را به ذهن میآورد.
•رنگ نارنجی، معمولاً برای جلب توجه مورد استفاده قرار میگیرد.
10- روانشناسی رنگ صورتی
•رنگ صورتی، در واقع همان رنگ قرمز کم رنگ است و معمولاً نشانگر عشق است.
•رنگ صورتی اثر آرامبخشی دارد. در ورزشگاهها معمولاً رختکن تیم حریف را به رنگ صورتی نقاشی میکنند تا بازیکنان آنها کم انرژی و منفعل شوند.
•با وجودی که اثر آرام بخشی رنگ صورتی مشخص شده است ولی پژوهشگران دریافتهاند که این اثر تنها در خلال مواجهه اولیه به وجود میآید. مثلاً هنگامی که از این رنگ در زندانها استفاده شد، زندانیان پس از عادت کردن به آن، حتی نا آرامتر از قبل شدند.
رنگ در طراحی داخلی و دکوراسیون
رنگها میتوانند به شیوه های مختلف تاثیراتی بنیادین در زندگی بر جای گذارند که از جمله مهم ترین انها میتوان به تاثیر آنها بر احساسات اشاره کرد.رنگ بر خلاف سایر ملزومات دکوراسیون یک بعد انسانی دارد که نمیتوان آن را نادیده گرفت. در واقع رنگ میتواند حالتها را تغییر دهد،فضای خاصی به وجود آورد و روحیه انسان را بهتر کند و در همین حال،جولانگاه خوب و امنی برای خلاقیت انسان است.رنگ یکی از عوامل اصلی تعیین کننده سبک و سیاقی است که بدان طریق با محیط پیرامون خود ارتباط برقرار میکنیم.رنگ بیش از هر عامل مستقل دیگر میتواند فضای کسالت بار و یکنواخت اطراف را به مکانی روح بخش و مطلوب مبدل سازد. تغییر رنگ دیوارها میتواند بیش از تغییر مبلمان یا حتی ساختار اساسی یک اتاق،نتایج چشمگیری به بار آورد. انتخاب رنگهای نا مناسب در تزیینات داخلی میتواند زمینه ساز بروز اختلالات جسمانی و روانی گردد.
تزیینات داخلی یک اتاق با دو مقوله ی اصلی در ارتباط است:توجه به خود اتاق و تمرکز بر رنگهایی که به کار میگیرد، این دو آشکارا در ارتباط با یکدیگر قرار دارند.
سقف ها ، دیوارها و کف اتاقها
رنگها معمولا در فضاهای وسیع،غلیظ تر به نظر میرسند.سقف با مایه های کمرنگ به طور بصری ، ارتفاع و فضای اتاق را افزایش میدهد.بهتر است برای سقف ها رنگ روشن تری در مقیاس با رنگ سایر بخش های اتاق انتخاب کنید.رنگهای رایج برای سقف ها عبارتند از سفید یا سفید مایل به خاکستری یا زرد.
رنگهای رایجی که برای دیوارها به کار میروند،بین رنگهای روشن،متوسط و سفید متغیرند.دلیل انتخاب چنین رنگهایی این است که بتوان از نوربیشترین بهره را برد.
در رنگ امیزی کف به طور معمول یک رنگ خنثی میزنند تا چشم به سمت آن کشیده نشود. البته میتوان رنگ کف اتاق ها را بین سیاه آمیخته هایی متوسط و تیره متغییر و یا به روشنی رنگ دیوارها زد تا به حد کافی کف را چرک و لک و فرسوده در گذر زمان نشان ندهد.
کیفیت و تاثیر رنگها و کاربرد آنها در دکوراسیون داخلی
قانون کلی و نکته ای که باید به هنگام استفاده از رنگها برای دکوراسیون محل به خاطر داشت این است که بیش از حد قرار گرفتن در معرض رنگها،به همان اندازه سبب عدم تعادل میشود که کم تر از حد لازم آن.هماهنگ ترین نتایج در صورتی امکان پذیر هستند که رنگهای طیف رنگی را همراه با مکمل های آنها به کار ببریم.در غیر این صورت ممکن است پیامدهایی کاملا عکس آن چه در ابتدا می خواستیم به بار آید.
درجات مختلف قرمز
این رنگ مناسب اتاق هایی است که در آنها فعالیت های جسمانی زیادی صورت می گیرد.میتوان در آشپزخانه ها،اتاق هایی مخصوص بازی،اتاق های غذا خوری و سالن های اجتماعات برای ایجاد سایه روشن از درجات تیره قرمز استفاده کرد.این رنگ برای اتاق هایی که لازم است به دور از هیجان باشند مناسب نیست.قرمز هیجان انگیزترین طیف رنگ ها است و برای آنکه بتواند بهترین تاثیر را بر جای گذارد،باید آن را به میزانی محدود به کار برد.نباد از رنگ قرمز در محوطه های کارگاهی یا مکان هایی استفاده کرد که خطر مصدومیت با وسایل و ماشین آلات وجود دارد.
درجات مختلف زرد
درجات مختلف زرد رنگهای بسیار خوبی برای آشپزخانه خصوصا در صورت عدم وجود نور کافی هستند . زرد رنگی است که روحیه ای شاد و مثبت به افراد میبخشد.این رنگ میتواند در بلند مدت،تاثیرات ناهنجاری بر ذهن بگذارد و باعث بروز اغتشاش و آشفتگی در آن گردد.پیشنهاد ما این است که بکوشید آنها را در کنار رنگ مکملشان یعنی بنفش قرار دهید. بنفش به عنوان رنگ تیره غالب،هر نوع تاثیر آشفته کننده بر ذهن را خنثی خواهد کرد.درجات کم رنگ زرد،رنگهای مناسبی برای دیوارها هستند.استفاده از رنگهای قرمز و نارنجی در کنار رنگمایه ی خالص زرد میتواند جلوه ای قابل ملاحظه به رنگ دیوارها بدهد.
درجات مختلف نارنجی
این رنگ از ترکیب دو رنگ قرمز و زرد به دست میاید و به همین دلیل دارای ویژگی های اقتدار رنگ قرمز و ملایمت رنگ زرد است. نارنجی باعث بالا رفتن روحیه میشود و فضای گرم و آرامش بخشی را فراهم میاورد.درجات تیره آن رنگ های مناسبی برای فضاهایی چون اتاق های بازی،اتاق های نشیمن و اتاق های غذا خوری،مخصوص تفریحات مختلف و راهروها هستند.بچه های کوچک عکس العمل خوبی نسبت به این رنگ نشان می دهند.این رنگ میتواند نقش مهمی در افزایش خوشحالی و شادمانی ایفا کند.
درجات مختلف سبز
سبز رنگی تسکین بخش و آرامش دهنده بوده و تداعی گر طبیعت است.درجات روشن تا متوسط آن را مانند زیتونی،لیمویی یا انبه ای میتوان در آشپزخانه استفاده کرد.
سبز برای مکان هایی که خانه را با بیرون مرتبط میسازند،مانند حیاط و نیز گلخانه ها رنگ مناسبی است.سبز برای اتاق های بیماران در بیمارستان یا اتاق های عمل رنگ مفیدی است.در اکثر سالن های تئاتر و اپرا اتاق های سبز رنگی وجود دارند که بازیگران میتوانند قبل و بعد از اجراهای خود،درون آن به استراحت بپردازند.
درجات مختلف آبی
درجات مختلف آبی همواره آرامش را با خود به ارمغان می آورند و باعث کاهش اضطراب می شوند.به همین دلیل همیشه هر جا که نیاز به استراحت،آسودگی و فارغ از دغدغه وجود داشته باشد،استفاده از این رنگ را توصیه می کنیم.آمیخته های ملایم تر آبی در اتاق های ویژه درمان های مختلف و نیز اتاقهای خواب،حمام ها و دفاتر کار اثرات مطلوبی را همراه خواهد داشت.غالبا درجات روشن آبی موجب وسیع تر جلوه کردن مکان میگردد و می توان از آن برای دلباز تر کردن فضاهای محصور و بسته استفاده کرد.
درجات مختلف فیروزه ای
این رنگ القا کننده حس خوشایندی از ملایمت،طراوت و سرزندگی است.این رنگ موجب بزرگ به نظر رسیدن محیط می شود و برای مکان های کوچک مانند حمام ها یا اتاق های انتظار رنگ خوبی است.این رنگ با پوست ما دارای تضادی قوی است و ظاهری شاداب و سالم به آن میبخشد.همچنین رنگ مناسبی است برای دیوار اتاق های مطالعه و دفاتر کار. درجات روشن تا متوسط این رنگ بهترین رنگهایی هستند که می توان از میان سایر رنگ های طیف فیروزه ای برای رنگ دیوارها برگزید.
درجات مختلف بنفش
این رنگ تعمق و باطن اندیشی را فزونی می بخشد.استفاده از سفید آمیخته های ملایم تر آن مانند یاسی و ارغوانی یا ملایم در اتاق های ویژه درمان های مختلف،اتاق های خواب و مکان های خاص مطالعه دارای تاثیر بسیار خوبی است.کاربرد بنفش کم رنگ را در محل هایی چون اتاق های انتظار بیمارستان ها و بخش های مختص به مراقبت های ویژه توصیه میکنیم.
درجات مختلف قهوه ای
قهوه ای نشانگر زمین و با دو ویژگی استحکام و استواری در ارتباط است.این رنگ ، منعکس کننده امنیت،اتکا و اعتماد به نفس است.انواع رنگ مایه های گرم قهوه ای ، متغیر بین درجات خیلی روشن و متوسط ، رنگ های مناسبی برای دیوارها و حتی سقف ها هستند به شرط آنکه مایل باشیم سقف اتاق کوتاه تر از ارتفاع حقیقی به نظر رسد.بهتر است درجات مختلف قهوه ای سیر تنها برای رنگ کردن بخش کوچکی از منزل استفاده کرد چرا که بیش از آن میتواند فضای سنگینی را به وجود آورد و حتی باعث بروز افسردگی گردد. این دسته از رنگ ها برای رنگ آمیزی قسمت های بیرونی منزل مانند نرده ها، درهای ورودی ، انباری ها ، دیوارها و ... رنگ مناسبی هستند.
سیاه
جذب نور یکی از ویژگی های طبیعی رنگ سیاه به شمار میرود. به همین دلیل ، استفاده از این رنگ موثر ترین شیوه برای کوچک تر نشان دادن محیط است.سیاه دارای انرژی غلیظ و سنگینی است به همین دلیل باید تنها مقدار محدودی از آن استفاده شود.به کار گرفتن بیش از حد سیاه در تزیینات داخلی منزل می تواند محیطی ایستا یا منفی به وجود آورد.
سفید
سفید باعث بازتاب نور و بزرگتر جلوه کردن مکان می شود.اگر محیط پیرامون تماما به رنگ سفید باشد،ممکن است فضایی نسبتا سرد و خشن بیابد.سفید را می توان به شکلی موثر برای رنگ کردن دیوارها و وسایل چوبی منزل به کار برد.این رنگ نشان دهنده پاکیزگی بهداشت است.رنگ سفید محیط های گرم را سرد و محیط های سرد را درخشان میکند. یکی از عام ترین دلایل برای استفاده از سفید ایجاد فضا و گسترش آن و روشن کردن اتاق های کوچک است.استفاده از سفید در آشپزخانه و حمام که محیط های پاکیزه ای هستند بسیار مناسب است.سفید ممکن است در اقلیم هایی که نور طبیعی کم است ،حالتی از سردی ایجاد کند اما رنگ استخوانی همیشه دلگیرترین و بی روح ترین اتاق ها را هم روشن و درخشان میکند.شما میتوانید با رنگ کردن دیوارهای دو انتها با یک رنگ تند و دیوارهای طرفین با رنگ سفید کاری کنید که اتاق دراز و باریک پهن تر به نظر برسد این تکنیک رنگ آمیزی موجب میشود احساس کنید در اتاق بزرگتری هستید.
رنگ های خنثی
رنگ های خنثی رنگ هایی هستند که از مقداری سفید برخوردار بوده ولی به هیچ یک از رنگ های ثانویه متمایل نیستند.رنگهای خنثی در دنیای دکوراسیون اهمیت زیادی دارند و کاربردی هستند.اگر در یک فضا به قدری از وسایل دکوراسیون پر شده باشد که احساس آرامش را بر هم ریزد،یکی از راههای ایجاد تعادل در محیط با حفظ همان وسایل،رنگ آمیزی سطوح اصلی یا تعویض پوشش های ثانوی مانند پرده ،رومبلی و ... به یکی از رنگهای خنثی است.از خاصیت رنگ های خنثی میتوان برای رفع عیوب معماری و شکستگی و فرورفتگی ها استفاده کرد.
درجات مختلف خاکستری
خاکستری نشان دهنده وجود تعادل میان سفید و سیاه است.این رنگ نمایانگر احتیاط و دربردارنده ی نوعی انرژی رنگی تیره و کدر است.خاکستری برای ایجاد سایه روشن برای دیوارها رنگ های خوبی هستند،به شرط اینکه با استفاده از رنگ های روشن برای ایجاد تضاد (کنتراست) یا رنگ های ملایم برای ایجاد محیطی خنثی و فاقد جلب توجه کنندگی تحمیلی به آن جلوه ببخشیم.
با هم آیی بعضی رنگ ها
-سازگاری طیف های نارنجی،قرمز و صورتی پر رنگ برای فضایی دوستانه و آرامش بخش
-با هم آی آبی روشن و شکلاتی پر رنگ برای طراحی شیک و برازنده
-آمیزه سبز زیتونی و سفالی گرم برای نما ی امروزی و خشن
-تقابل بنفش کمرنگ و کرم طلایی برای سبک ظریف و آراسته
-...